Europese borstelfabrikanten zijn toonaangevend in de circulaire economie: borstelafval wordt omgezet in gerecyclede filamenten

Terwijl de mondiale schoonheidsindustrie worstelt met de toenemende druk om haar ecologische voetafdruk te verkleinen, verschuiven praktijken in de circulaire economie van niche-initiatieven naar essentiële bedrijfsstrategieën. Nergens is dit duidelijker dan in Europa, waar fabrikanten van make-upborstels pionieren met een transformatieve aanpak: het omzetten van productieafval in hoogwaardige gerecyclede filamenten. Deze innovatie richt zich niet alleen op duurzaamheidsdoelstellingen, maar herdefinieert ook de hulpbronnenefficiëntie in een sector die al lang bekritiseerd wordt vanwege lineaire productiemodellen.

De noodzaak tot verandering is urgent. De traditionele productie van borstelharen – of het nu gaat om het gebruik van natuurlijke vezels (zoals geitenhaar of ponyhaar) of synthetische materialen (zoals nylon of PBT) – genereert aanzienlijk afval. Tijdens het snijden, vormgeven en kwaliteitscontrole belandt tot 15-20% van de grondstoffen als schroot, vaak weggegooid op stortplaatsen of verbrand. Voor de Europese markt voor cosmetische borstels, die 2,3 miljard dollar waard is, vertaalt dit zich in duizenden tonnen jaarlijks afval, wat bijdraagt ​​aan de CO2-uitstoot en de uitputting van hulpbronnen. “Lineaire productie was op de lange termijn nooit haalbaar”, zegt Elena Müller, directeur duurzaamheid bij een toonaangevende Duitse borstelfabrikant. “De hedendaagse consumenten, toezichthouders en zelfs investeerders eisen bewijs dat merken de cirkel sluiten.”

De drijvende kracht achter deze verschuiving zijn twee belangrijke krachten: veranderende consumentenvoorkeuren en strenge EU-regelgeving. Uit een onderzoek van Eurostat uit 2023 bleek dat 78% van de Europese kopers van schoonheidsproducten prioriteit geeft aan ‘duurzaamheidsreferenties’ bij de aanschaf van hulpmiddelen, terwijl het EU-actieplan voor de circulaire economie (CEAP) een recyclingpercentage van 55% voor plastic verpakkingen tegen 2030 voorschrijft, waardoor fabrikanten onder druk worden gezet om afval als een hulpbron te heroverwegen.

De technologie die dit mogelijk maakt, is zowel innovatief als schaalbaar. Europese fabrikanten hebben gesloten systemen ontwikkeld die beginnen bij de productielijn: gespecialiseerde verzameleenheden sorteren het borstelafval nu op soort (natuurlijk versus synthetisch) om besmetting te voorkomen. Voor synthetische borstelharen (de grootste afvalstroom, goed voor ~70% van de Europese productie) staan ​​geavanceerde mechanische recyclingprocessen centraal. Na het reinigen en versnipperen ondergaan de restjes een smeltfiltratie om onzuiverheden te verwijderen en worden vervolgens geëxtrudeerd tot nieuwe filamenten. Cruciaal is dat deze gerecyclede filamenten aan dezelfde prestatienormen voldoen als nieuwe materialen, waarbij tests een vergelijkbare zachtheid, duurzaamheid en kleurbehoud aantonen.

Natuurlijk borstelafval, hoewel minder volumineus, wordt ook hergebruikt. Bedrijven als het in Italië gevestigde EcoBristle zijn pioniers op het gebied van enzymatische reinigingstechnieken om dierlijke vezels te ontsmetten en opnieuw te verwerken, en deze om te zetten in milieuvriendelijke alternatieven voor budget- of duurzame productlijnen. “Sinds 2021 hebben we onze afhankelijkheid van nieuwe natuurlijke vezels met 35% verminderd”, zegt Marco Rossi, hoofd R&D bij EcoBristle. “De gerecyclede natuurlijke filamenten vormen nu 20% van onze productie, terwijl de vraag jaar na jaar met 40% groeit.”

De impact op het milieu is tastbaar. Uit eerste gegevens van proefprogramma's blijkt dat het recyclen van borstelafval de CO2-uitstoot met 40-50% vermindert in vergelijking met de productie van nieuwe filamenten, terwijl de winning van grondstoffen met wel 60% wordt verminderd. Voor synthetische borstelharen, die afhankelijk zijn van op aardolie gebaseerde grondstoffen, vermindert dit ook de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen – een cruciaal voordeel te midden van volatiele energieprijzen.

Naast compliance en de vraag van de consument sluit deze verschuiving aan bij de winstgevendheid op de lange termijn. Door afval om te zetten in verkoopbare filamenten, veranderen fabrikanten een kostenpost (afvalverwerking) in een inkomstenstroom. “Onze gerecyclede filamenten hebben nu een premie van 10-15% op de markt”, legt Müller uit. “Merken zijn bereid meer te betalen voor duurzaamheid, en het gerecyclede materiaal kost 20% minder productiekosten dan nieuwe filamenten, waardoor er een win-win situatie ontstaat.”

Nu de EU-regelgeving strenger wordt (met name de aanstaande Plastic Afvalrichtlijn) en mondiale merken wetenschappelijk onderbouwde doelen stellen, wordt dit circulaire model snel een maatstaf voor de sector. “Europa adopteert niet alleen praktijken op het gebied van de circulaire economie, maar zet ook de norm”, zegt Dr. Lisa Chen, analist circulaire economie bij de European Beauty Sustainability Council. “De technologie is schaalbaar en we zien nu al dat Aziatische en Noord-Amerikaanse fabrikanten vragen naar partnerschappen om deze systemen te repliceren.”

Voor de bredere sector is de boodschap duidelijk: duurzaamheid en prestaties concurreren niet langer met elkaar, ze werken samen. Door borstelafval om te zetten in gerecyclede filamenten bewijzen Europese fabrikanten dat de circulaire economie niet alleen maar een trend is; het is de toekomst van de productie van schoonheidstools.