EU’s ‘Beauty Sustainability Index’: hoe milieuvriendelijkheid van borstelharen de merkenranglijst van make-upborstels bepaalt

De onlangs gelanceerde ‘Beauty Sustainability Index’ van de EU zal de cosmetica-industrie opnieuw definiëren, waarbij merken voor make-upborstels nu een strenge evaluatie ondergaan op basis van één cruciaal criterium: de milieuvriendelijkheid van hun borstelharen. Terwijl het blok de inspanningen intensiveert om schoonheidspraktijken op één lijn te brengen met de Europese Green Deal, komt deze index naar voren als een krachtig instrument om transparantie te stimuleren en merken in de richting van groenere innovatie te duwen. Voor zowel consumenten als fabrikanten is het begrijpen van de manier waarop borstelharen de ranglijst beïnvloeden essentieel geworden bij het navigeren door het nieuwe duurzaamheidslandschap.

De index werd begin 2024 geïntroduceerd en werd ontwikkeld door de Europese Commissie in samenwerking met milieuagentschappen en experts uit de industrie. De kernmissie van het bedrijf is het kwantificeren van de duurzaamheid gedurende de gehele levenscyclus van cosmetica, van de inkoop van grondstoffen tot de verpakking en de verwijdering aan het einde van de levensduur. Hoewel ook de verpakking en de CO2-voetafdruk worden beoordeeld, zijn borstelharen een verrassend aandachtspunt geworden, dankzij hun vaak over het hoofd geziene impact op het milieu. "Haren zijn het hart van een make-upborstel en hun productieketen – van materiaalwinning tot afval – heeft een aanzienlijk ecologisch gewicht", zegt Clara Dubois, hoofdonderzoeker bij de Cosmetics Sustainability Task Force van de EU.

Waarom borstelharen? In tegenstelling tot vluchtige huidverzorgingsproducten zijn make-upborstels hulpmiddelen voor de lange termijn, wat betekent dat de duurzaamheid en afbreekbaarheid van hun materialen rechtstreeks van invloed zijn op de levensduur van het milieu. De traditionele productie van borstelharen, die afhankelijk is van niet-hernieuwbare hulpbronnen of niet-duurzame grondstoffen, is lange tijd een blinde vlek geweest. De index wil daar verandering in brengen door haren te scoren op drie maatstaven: koolstofintensiteit (emissies uit de productie), circulariteit (recycleerbaarheid of biologische afbreekbaarheid) en ethische inkoop (dierenwelzijn, arbeidspraktijken).

Synthetische borstelharen, ooit het belangrijkste onderdeel van de industrie, worden nu onder de loep genomen. Conventionele nylon- of polyesterfilamenten, afkomstig uit fossiele brandstoffen, scoren slecht vanwege de hoge CO2-voetafdruk en de langzame afbraak. Biogebaseerde kunststoffen veranderen echter het spel. Merken die borstelharen gebruiken die gemaakt zijn van plantaardige polymeren, zoals maïszetmeel of suikerriet, zien de rankings stijgen. Deze materialen worden in het zee- en bodemmilieu binnen 2 tot 5 jaar biologisch afgebroken, vergeleken met meer dan 450 jaar voor traditionele kunststoffen, en verminderen de afhankelijkheid van olie.

Natuurlijke borstelharen, zoals dierenhaar (bijvoorbeeld geit of eekhoorn), vormen een allegaartje. Hoewel ze biologisch afbreekbaar zijn, roepen ze ethische bezwaren op: ongereguleerde inkoop kan inhumane landbouw of ontbossing voor weidegrond met zich meebrengen. De index bestraft merken die geen traceerbare, dierproefvrije certificeringen hebben, waardoor velen overstappen op in het laboratorium gekweekte natuurlijke vezels of mengsels met gerecyclede materialen.

Gerecycleerde borstelharen, een rijzende ster, behalen hoge cijfers. Deze filamenten, gemaakt van post-consumer plastic afval (bijvoorbeeld gerecyclede PET-flessen), verminderen de hoeveelheid afval op stortplaatsen en vereisen 70% minder energie om te produceren dan nieuw plastic. Merken die gebruik maken van gerecyclede polyester borstelharen domineren nu de topsegmenten van de index, waarbij sommige zelfs een ‘netto-nul-impact’ bereiken door de resterende uitstoot te compenseren.

De ranglijst van de index verandert het consumentengedrag nu al. Uit een EU-enquête uit 2024 bleek dat 68% van de kopers van schoonheidsproducten nu de duurzaamheidsscores controleert voordat ze een aankoop doen, en merken in de onderste 30% van de index hebben een omzetdaling van 15% gemeld. Omgekeerd hebben leiders als GreenBristle, dat 100% gerecyclede plastic filamenten uit de oceaan gebruikt, een marktaandeelgroei van 40% gezien op de EU-markten.

Vooruitkijkend zal de index tegen 2026 de criteria aanscherpen, waarbij 50% van de borstelharen gerecycled of op biobasis moet zijn. Voor fabrikanten zal het van cruciaal belang zijn om te investeren in R&D voor filamenten met een lage impact, zoals op paddestoelen gebaseerde myceliumborstels of op algen gebaseerde synthetische stoffen. “Duurzaamheid is niet meer optioneel”, benadrukt Dubois. "De index rangschikt niet alleen merken; hij herschrijft de regels van hoe 'goede' schoonheid eruit ziet."